کیمیای تسهیلگری
دنیای شیمی و پیوندهای اتمی، بعد از کشف مفهوم کاتالیزور، شکل تازه‌ای به خودش گرفت. نقشی که این مواد در تسریع پیوندهای شیمیایی دارند، شگفت‌انگیز به نظر می‌رسد. حضور کاتالیزور، باعث می‌شود واکنشی که به طور طبیعی، سال‌ها زمان نیاز دارد، در کمتر از چند ثانیه اتفاق بیفتد. عجیب‌تر اینکه، کاتالیزور هیچ دخالت مستقیمی در انجام فرآیند ندارد و در پایان واکنش، دست نخورده، مهیای یک مسیر جدید، برای تسهیل کردن است.
اگر هر تغییر شیمیایی را معادل یک تغییر در جهان پیچیده‌ی انسانی بدانیم، دغدغه‌هایی که برای رسیدن به یک روند دلخواه تجربه کردیم، مقابل چشمانمان ظاهر می‌شود. همه‌ی ما لحظاتی تصمیم گرفتیم خودمان، دیگران یا شرایط را تغییر دهیم، گاهی با ناکامی، یأس و شکست مواجه شدیم،.گاهی، امیدوارانه، به آینده‌ی دوری چشم دوختیم که همه چیز در آن ذره ذره سر جای خودش قرار گرفته است. ممکن است توان زیادی را برای متقاعد و همراه کردن دیگران به کار گرفته و طعم کامیابی را چشیده باشیم، اما، آیا تغییر با تقلا و تلاش زیاد و صبر امکان پذیر است؟ شاید راه دیگری هم باشد.
اگر به جای تقلا و متقاعد کردن دیگران، ابتدا موانع اصلی رسیدن به خواسته‌هایمان را شناسایی کنیم سپس، با در نظر گرفتن نیازهای جمعی، یک مسیر امن و متعادل برای رسیدن به هدفهایمان بسازیم، شیمی زندگی را تغییر داده ایم.
با توجه به تعریف تسهیلگری در لغتنامه‌ی کمبریج، کاتالیزور در جهان انسانی معادل با واژه‌ای به نام تسهیلگر است. طبق این تعریف: “تسهیلگری[1] کمک به افراد برای دیدن بهتر یک مسیر یا چالش و اجزاء آن، سپس رسیدن به راه‌حل است. که به سهولت دردسترس قرار می‌گیرد، بدون اینکه فرد تسهیلگر در فرآیند آن نقش مستقیمی داشته باشد”. با توجه به این تعریف نمی‌توان تسهیلگری را به فضای آموزش و موقعیت‌های اجتماعی ویژه محدود کرد. در حقیقت هر پزشک، نانوا، معلم و دانش‌آموزی که در فضای حل مسئله و رشد حضور دارد می‌تواند نقش کاتالیزور و تسهیلگر را ایفا کند.
در فضای بودن تسهیلگرانه، فرآیند تغییر از طریق برداشتن موانع از سر راه تسهیل میسر می‌شود. همچنین تصمیم‌ها و استراتژی‌های تازه‌ای که توسط خود افرادِ حاضر در گفتگو حاصل می‌شوند، سهولت، بهره‌وری و سرعت تغییر را بالا می‌برد.
الهام گرفتن از کیمیای شیمی، راهی برای رها شدن از شعار “تلاش بزرگ برای تغییر بزرگ” است. در پایان این نوشته از خودتان بپرسید:
آیا در میان نقشهای زندگی‌تان جایی برای یک کاتالیزور و تسهیلگر وجود دارد؟
آیا آماده ی تسهیل موانع پیش رو و اقدام برای ایجاد گامهای مثبت در زندگی هستید؟
اگر پاسختان مثبت است یا برای پیدا کردن پاسخی مشخص مشتاقید، همراه با ما وارد دنیایی تسهیلگرانه شوید.
[1]facilitatory